harry kewell fun club

Turkcell Süper Lig

Süper Lig 2008-09

Ülke Türkiye

Konfederasyon UEFA

Slogan "İyi ki Varsın Futbol"

Takım Sayısı 18

Bir Alt Lig Bank Asya 1. Lig

Diğer Kupalar TFF Süper Kupa
Fortis Türkiye Kupası

Uluslararası Kupalar UEFA Şampiyonlar Ligi
UEFA Kupası

Son Şampiyon Galatasaray SK

En Başarılı Takım Galatasaray SK (17)
Fenerbahçe SK (17)

Turkcell Süper Lig, (Eski isimleri: Milli Lig, Türkiye Birinci Futbol Ligi, Türkiye 1. Süper Futbol Ligi) 1959 yılında Milli Lig adıyla kurulmuştur ve şu an Türkiye'nin en üst düzeydeki futbol ligidir. Turkcell Süper Lig, Türkiye Futbol Federasyonu'na bağlıdır.

Konu başlıkları
[gizle]

1 Milli Lig'den Önce Türkiye'de Futbol

2 Kuruluş

2.1 1959 öncesi

2.2 1960'lar

2.3 1970'ler

2.4 1980'ler

2.5 1990'lar

3 Süper Lig kuralları

3.1 Süper Lig'e katılabilme

3.2 Lig düzeni

3.2.1 İkili Averaj

3.2.2 Üçlü ve daha fazla averaj

3.3 Avrupa Kupalarına Katılabilme

3.4 Ödüller

3.4.1 Kupa

3.4.2 Madalyalar

3.5 Sponsorluk

3.6 Yayın hakları

3.6.1 Televizyon yayınları

3.6.2 Radyo yayınları

3.7 Resmi maç topu

4 Turkcell Süper Lig 2008-09

5 İstatistikler

5.1 Şampiyonluklar

5.2 Anadolu takımlarının başarıları

6 Lige Katılımlar

7 Türkiye Birinci Futbol Liginde İlkler ve Enler

8 Lig Sıralaması

9 Kaynaklar

10 Dış Bağlantılar

Milli Lig'den Önce Türkiye'de Futbol [değiştir]

Milli Lig kurulmadan önce Türkiye'nin bazı illerinde (İstanbul, İzmir, Eskişehir, Adana, Trabzon)^[1] mahalli ligler kurulmuştu. Bu liglerden İstanbul Ligi ise Osmanlı Devleti'nin artık gücünü yitirdiği bir bakıma düşmana İstanbul'u teslim ettiği günlerde yabancı (özellikle İngiliz) askerler ve tüccarlar ^[2]tarafından kurulmuştur. Türkiye topraklarında yapılan ilk maç ise 1897 yılında İzmir'den İstanbul'a gelen İzmir Karması'yla İstanbul Karması arasında oynanmıştır.^[3]

Türklerin ilk başlarda futboldan uzak durmasının sebebi ise Osmanlı Devleti'ndeki özgürlüklerin kalkmaması Müslüman halkın futbola sıcak bakmaması ve din dışı bulması gibi nedenler gösterilebilir.^[4]

Bu futboldan uzak kalış ve Türk topraklarındaki bu oyunun başkalarınca oynanması Galatasaray Lisesi 10. sınıf öğrencilerinden Ali Sami Yen'in zoruna gider ve arkadaşlarını toplayarak Galatasaray'ı kurar. ^[5] Galatasaray ile başlayan Türk kulüpleri Fenerbahçe, Vefa, Beykoz, Beşiktaş, Altay ve Karşıyaka ile devam eder. Bu kulüplerin kurulması Cuma Ligi,Pazar Ligi,İstanbul Şampiyonluğu Ligi gibi organizasyonların oluşmasını beraberinde getirir. O dönemde Beşiktaş kulübü lig kurulması önerisini getirir ama bazı kulüpler bu öneriyi kabul etmezler.Beşiktaş kulübü önerisini kabul eden takımlarla birlikte İstanbul Türk İdman Birliği Ligi'ni kurar.

Bu kulüplerin kurulup gelişmeye başlayacağı bu dönemde önce Balkan Savaşları'nın daha sonra da I.Dünya Savaşı'nın çıkması ve eli silah tutan herkesin askere alınmasıyla futbol sahaları boş kalır ve Türk Futbolu 11 yıllık bir kesintiye uğrar(1912-1923).

Cumhuriyetin kurulması ile her alanda olduğu sporda da atılımları beraberinde getirdi. Bu dönemin en önemli olayı ise Türk İdman Cemiyetleri İttifakı yani günümüzdeki adıyla Türkiye Futbol Federasyonu'nun kurulması olmuştur.Futbol Federasyonunun kurulması ile Türk futbolu tek bir çatı altında toplanmıştır.

Kuruluş [değiştir]

1959 öncesi [değiştir]

1959 yılında ilk kez düzenlenen Türkiye 1. Futbol Ligi'nin final karşılaşmalarının ilk maçı olan Galatasaray SK - Fenerbahçe SK maçında Metin Oktay'ın ağları delen golü.

1930'lu yıllardan 1950'lerin sonlarına kadar Türkiye'de futbol İstanbul, İzmir, Ankara, Eskişehir, Adana ve Trabzon şehirlerinde kurulan liglerde oynanmıştır. Bunun nedeni hâla profesyonel bir futbol liginin olmaması idi. Türkiye Milli Futbol Takımı'nın 1954 FIFA Dünya Kupası'na katılması ile birlikte profesyonel bir ligin kurulmasına karar verilmiş, Türkiye Futbol Federasyonu bir Milli Lig'in kurulması fikrini benimsemiştir. Milli Lig'in temelleri 1957 yılında düzenlenen Federasyon Kupası ile atımıştır. Federasyon Kupası 1957 ve 1958 yılında Lig düzeninde oynanmış, bu iki sezonda kupayı Beşiktaş JK kazanmıştır.^[6]

1960'lar [değiştir]

1959 yılında düzenlenen Türkiye 1. Futbol Ligi'nin ilk sezonunda maçlar, 8'er takımdan oluşan Beyaz ve Kırmızı adlı iki grupta oynanmış, o tarihteki statü uyarınca beyaz grubun lideri Fenerbahçe SK ile kırmızı grubun lideri Galatasaray SK finalde karşılaşmıştır. İlk maçı Galatasaray SK 1-0, ikinci maçı ise Fenerbahçe SK 4-0 kazanınca, Türkiye 1. Futbol Ligi'nin ilk şampiyonu Fenerbahçe olmuştur.^[7]

Süper Lig şampiyonları

Sezon Şampiyon

1959 Fenerbahçe SK

1959-60 Beşiktaş JK

1960-61 Fenerbahçe SK

1961-62 Galatasaray SK

1962-63 Galatasaray SK

1963-64 Fenerbahçe SK

1964-65 Fenerbahçe SK

1965-66 Beşiktaş JK

1966-67 Beşiktaş JK

1967-68 Fenerbahçe SK

1968-69 Galatasaray SK

1969-70 Fenerbahçe SK

1970-71 Galatasaray SK

1971-72 Galatasaray SK

1972-73 Galatasaray SK

1973-74 Fenerbahçe SK

1974-75 Fenerbahçe SK

1975-76 Trabzonspor

1976-77 Trabzonspor

1977-78 Fenerbahçe SK

1978-79 Trabzonspor

1979-80 Trabzonspor

1980-81 Trabzonspor

1981-82 Beşiktaş JK

1982-83 Fenerbahçe SK

1983-84 Trabzonspor

1984-85 Fenerbahçe SK

1985-86 Beşiktaş JK

1986-87 Galatasaray SK

1987-88 Galatasaray SK

1988-89 Fenerbahçe SK

1989-90 Beşiktaş JK

1990-91 Beşiktaş JK

1991-92 Beşiktaş JK

1992-93 Galatasaray SK

1993-94 Galatasaray SK

1994-95 Beşiktaş JK

1995-96 Fenerbahçe SK

1996-97 Galatasaray SK

1997-98 Galatasaray SK

1998-99 Galatasaray SK

1999-00 Galatasaray SK

2000-01 Fenerbahçe SK

2001-02 Galatasaray SK

2002-03 Beşiktaş JK

2003-04 Fenerbahçe SK

2004-05 Fenerbahçe SK

2005-06 Galatasaray SK

2006-07 Fenerbahçe SK

2007-08 Galatasaray SK

Daha fazla bilgi:
Süper Lig şampiyonları

Beşiktaş JK'nın futbol maçlarını oynadığı BJK İnönü Stadı'ndan bir maç anında Beşiktaş Çarşı Grubu taraftarlarının artan terör eylemlerini protesto amaçlı 2006 yılındaki Gaziantepspor maçındaki "81 ile 81 bayrak" adlı Türk bayraklı eylemi.

1959 - 1960 sezonundan itirbaren ise grup sistemi kaldırılmış ve Türkiye 1. Futbol Ligi bugünkü statüsü ile oynanmaya başlamıştır. 1962 yılında Türkiye tam üyelik için UEFA'ya başvurmuş ve UEFA'da Türkiye'nin başvurusunu kabul etmiştir. UEFA üyesi olunduğu için Avrupa Kupa Galipleri Kupası'na Türkiye'nin de takım göndermesi gerekmekteydi ve bu nedenle Türkiye Futbol Federasyonu tarafından Türkiye Kupası organize edilmeye başlanmış, bu kupa organizasyonu ilk kez 1962 yılında düzenlenmiştir.

1970'ler [değiştir]

Bu döneme Türk Futbolu'nun içinde değişimlerin ve yabancı futbolcu ve teknik direktörlerin hakimiyetinin başladığı dönem olarak kabul edilmiştir. Bu dönemde Türkiye'de çalışan Ignác Molnár, Brian Birch, Didi ve Toma Kaleperoviç gibi antrenörler Türkiye Birnci Futbol Ligi'nde başarılı sonuçlar almış ama bu başarılara rağmen 1960 ve 1970'lerde Türk futbolu Avrupa'da önemli bir başarı elde edememiştir.

1970 yılında ortaya çıkan ve Türk futbol tarihinde Anadolu İhitlali olarak geçen başarılar gerçekleşmiştir. TFF'nin 1965 yılında her ilin bir takımı olması için çıkardığı izinle birçok futbol kulübü kurumuş ve Bursaspor, Boluspor, Eskişehirspor, Antalyaspor, Sakaryaspor, Kayserispor, Kocaelispor,Trabzonspor, ve Samsunspor gibi uzun yıllar Birinci Lig'de mücadele etmiş ve hâla eden futbol takımları kurulmuştur. Bu takımlar arasında bulunan Trabzonspor'un kupayı kazanması , Eskişehirspor'un üst üste ikincilikler alması, Samsunspor ve Bursaspor'un üst sıraları zorlaması, Türkiye'de futbola olan ilgi ve merağı attırmıştır.

1980'ler [değiştir]

1980'lere gelindiğinde Türk futbol anlayışında bazı değişiklikler olmuş ve özellikle Alman teknik direktör Jupp Derwall'ın Türkiye'ye gelmesi ile Türk Futbolu'nda tesisleşme başlamıştır. Ayrıca Derwall'ın Galatasaray'a sistemli futbol oynatması ve Galatasaray SK'nın bu oyun analayışı ile Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda yarı final oynaması bu sistemin kalıcı olmasını sağlamıştır. Bu değişimlerden diğer kulüpler de etkilenmiş ve Türkiye'de sistemli futbol oynanmaya başlamıştır.

1990'lar [değiştir]

1992'de Türkiye Futbol Federasyonu'nun özerkleşmesi ile Süper Lig takımlarının naklen yayınları gelire çevirilmesiyle kasaları doldu. Türkiye Futbol Federasyonu dev anlaşmalarla futbol ekonomisinde milyonlarca dolarlık bir katma değer oluşturdu. Futbol ekonomisinin önemi kulüpler tarafından da anlaşıldı, sponsorluk gelirleri bu alanda da devreye sokuldu. Futbol kulüplerinin ve Türk Milli Takımı'nın bir çok sponsorluk anlaşması bu dönemlerde yapıldı.^[8]

Türkiye Birinci Futbol Ligi 1996'dan 2000'e kadar Cine 5,2000'den 2001'e kadar da Teleon'da yayınlandı. .2001'den itibaren'de Digitürk bünyesindeki Lig Tv'den yayınlanmaktadır. Lig Tv 2010 yılına kadar yayın haklarını elinde bulundurmaktadır.^[9]

Türkiye Birinci Futbol Ligi 2002/03 sezonu başında Türkiye Süper Ligi,2005/06 sezonunda Turkcell'in Lige sponsor olmasıyla da Turkcell Süper Lig adını aldı.^[10]

Süper Lig kuralları [değiştir]

Süper Lig'e katılabilme [değiştir]

Süper Lig bir önceki sezondan ilk 15 takım ve aynı sezonun bir alt liginden gelen 3 takımla beraber 18 takımla oynanır. Kulüplerin Süper Lig'de mücadele edebilmesi için;

Federasyonun Süper Lig için getirdiği kriterleri uygulamak zorundadırlar. Eğer bu kriterlerlerden bir veya bir kaçının uygulanmamamsı halinde federasyon sözkonusu takımın tecilini iptal edebilir.
Süper Lig’e katılacak olan Kulüpler; TFF tarafından düzenlenen “Süper Lig Katılım Formu” nu eksiksiz olarak doldurup onaylayarak TFF’nin belirleyeceği tarihe kadar göndermek zorundadırlar. Söz konusu formları TFF’ ye göndermeyen, TFF talimat ve genelgelerine uygun düzenlemeleri yerine getirmeyen Kulüpler Süper Lig müsabakalarına katılamazlar.
Tescil edilecek kulüpler, işbu statü ekinde bulunan “Taahhütname” yi vermek ve TFF tarafından belirlenen tescil ve aidat ücretlerini ödemek zorundadırlar.

Bu statü hükümlerine göre 2008/09 sezonunda;

a)Süper Lig’e terfi eden kulüplerden alınacak tescil ücreti 500 YTL olarak,

b)Tescil edilen kulüplerin TFF’ye ödeyecekleri aidat 250 YTL olarak belirlenmiştir.

Kulüpler, Süper Ligi’nde mücadele eden takımından başka, Ümit ve Genç Milli takımların alt yapısını oluşturmak ve kendi alt yapılarını güçlendirmek amacıyla, TFF tarafından belirlenecek esaslar çerçevesinde oluşturulacak alt yapı liglerine Kulüp Lisans Talimatı hükümleri de dikkate alınarak katılmak zorundadırlar.
Süper Ligi’e katılan kulüpler; gelir ve gider cetvellerini, bilançolarını ve gelecek sezonu kapsayan bütçeleri ile Genel Kurul Tutanaklarını yıllık Genel Kurullarında onaylandığı biçimi ile ve ilgili Genel Kurul tarihinden itibaren 30 gün içerisinde TFF’ye sunmalıdır. Herhangi bir kulübün bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi veya bu açıdan yanlış yönlendirici bilgi vermesi durumunda bu kulübe bir uyarı verilir ve yetkililerinin hakları askıya alınır.

Kulübün sözü edilen yükümlülüğünü uyarı tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yerine getirmemesi durumunda puan silme yaptırımı uygulanır. Kulübün sözü edilen yükümlülüğünü ilave 30 gün içerisinde de yerine getirmemesi durumunda küme düşürülür.

UEFA Kulüp Lisans Sistemi ve TFF’nin Kulüp Lisans Talimatı doğrultusunda Süper Lig kulüplerinin:

Sportif Kriterler
Altyapı (Tesis) Kriterleri
Personel ve İdari Kriterleri
Hukuki Kriterler
Mali Kriterler

hususunda gerekli düzenlemeleri ve hazırlıkları yapmaları zorunludur.

Kulüpler Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri dışında, profesyonel yönetim şekline sahip olmak ve müsabakaların düzenli şekilde oynanmasını sağlamak amacıyla;

Genel Müdür
Güvenlik Sorumlusu
Stadyum Müdürü
Medya Sorumlusu
Bilet Sorumlusu
Akreditasyon Sorumlusu

Pozisyonlarını görevlendirmek ve bu pozisyonlara ilişkin bilgileri TFF’ye belirlenen süreler içerisinde ibraz etmek zorundadırlar. Yukarıda bahsi geçen görevlilerin farklı kişilerden oluşması ve TFF tarafından sertifika verilmesi zorunludur.^[11]

Lig düzeni [değiştir]

3 Mart 2007 tarihinde Beşiktaş JK - Galatasaray SK arasında oynanan ve Beşiktaş JK'nın 2-1 galibiyeti ile biten maçtan önce İstiklal Marşı okunma anı.

Süper Lig 18 takımdan oluşur. Sezon Ağustos'da başlar ve Mayıs'ta sona erer. Maçlar federasyonun belirlediğ saatlerde bir orta, iki yardımcı bir de dördüncü hakem tarafından yönetilir. Her maç öncesi İstiklâl Marşı söylenir. Eğer saygı duruşu yapılacaksa bu İstiklâl Marşı'ndan önce yapılır.

Takımlar sezon boyunca her takımla iki kez karşılaşırlar. Bu maçların bir tanesi takımın kendi sahasında diğer maçta rakibinin sahasında oynanır. Böylelikle bir sezon sonunda bir takım 34 maç yapmış olur. Diğer takımlar da ele alınırsa bir Süper Lig sezonu 34 haftada 306 karşılaşmadan oluşur. Maçın bir tarafın galibiyetiyle bitmesi halinde maçı kazanan takım üç puan kazanır. Kaybeden takım ise puan alamaz. Eğer maç bir tarafın galibiyetiyle sonuçlanmamışsa yani berebare bitmişse iki takım da birer puan kazanırlar.

Sezon sonunda takımlar aldıkları bu puanlara göre sıralanırlar. En çok puan toplayan takım şampiyon olurken en az puan toplyan üç takım bir alt lig olan Bank Asya 1. Lig'e düşer.

İkili Averaj [değiştir]

Sezon sonunda iki takım aynı puana sahiplerse kendi aralarında yapılan maçlara bakılır. Eğer sonuçlar aynıysa genel averaja bakılır. Rakibine üstünlük sağlayan takım daha üst sırada yer alır.Örneğin;

Takım A 3–0 Takım B

Takım B 6–0 Takım A

Bu sonuçlar alındığında B Takımı, A Takımı'na sıralamada üstünlük sağlar.

Takım P O G B M A Y Av.

Takım B 3 2 1 0 1 6 3 3

Takım A 3 2 1 0 1 3 6 -3

Üçlü ve daha fazla averaj [değiştir]

Sezon sonunda üç veya daha fazla takım aynı puana sahiplerse kendi aralarında yapılan maçlara bakılır. Eğer sonuçlar aynıysa genel aveaja bakılır. Diğer rakiplerine üstünlük sağlayan takım daha üst sıarada yer alır. Örneğin;

Bu örneği 2007/08 sezonunda yaşanan olayla gösterirsek;

Beşiktaş 1–2 Sivasspor

Sivasspor 1–2 Beşiktaş

Fenerbahçe 0–1 Sivasspor

Sivasspor 1–4 Fenerbahçe

Fenerbahçe 2–1 Beşiktaş

Beşiktaş 1–2 Fenerbahçe

2007/08 Sezonu Puan Durumu^[12]

Team P O G B M A Y Av.

Fenerbahçe 73 34 22 7 5 72 37 35

Beşiktaş 73 34 23 4 7 58 32 26

Sivasspor 73 34 23 4 7 57 29 28

Sivasspor Kulübü ikili averajda Beşiktaş JK ile eşit genel averajda da Beşiktaş’tan üstün olmasına rağmen Fenerbahçe SK’ya daha farklı sonuçlarla yenildiği için ligi 4. sırada tamamlamıştır.^[13]

Avrupa Kupalarına Katılabilme [değiştir]

Süper Lig TFF'ye,TFF'de UEFA'ya bağlı olduğu için bir sezon sonunda başarılı takımlar UEFA'nın organize ettiği,UEFA Şampiyonlar Ligi, UEFA Kupası, UEFA Intertoto Kupası organizasonlarından birine katılır. Türkiye 2008 yılı puan sıralamasında 10. ile 15. arasında olduğu için^[14] Şampiyonlar Ligi'ne iki takım göndermek zorundadır.

Süper Lig'de bir sezon sonunda ilk iki sırayı alan takımlar Şampiyonlar Ligi'ne gitmeye hak kazanır. Buna göre;Süper Lig şampiyonu Şampiyonlar Ligi 3. Ön eleme turu'ndan Lig ikincisi ise Şampiyonlar Ligi 2. Ön eleme turu'ndan bu lige katılır.

Süper Lig'de UEFA Kupası'na lig üçüncüsü ve Federasyon Kupası (Türkiye Kupası) şampiyonu gönderilir. Federasyon Kupası şampiyonu UEFA Kupası’na 1. Tur’dan Lig Üçüncüsü ise 2. Ön eleme turu’ ndan katılır.

Süper Lig dördüncüsü kabul etmesi halinde Türkiye’yi UEFA Intertoto Kupası’nda temsil eder. Intertoto Kupası'nda şampiyon olunması halinde UEFA Kupası'na geçileceği için bu öneri genellikle Anadolu kulüplerince kabul edilir. Süper Lig'in üç büyükleri henüz UEFA Intertoto Kupası'na katılmamışlardır.

Ödüller [değiştir]

Kupa [değiştir]

10 Mayıs 2008 tarihli Süper Lig'in son hafta maçı olan Galatasaray SK- Gençlerbirliği Oftaşspor karşılaşması ve Galatasaray SK'nın 2-0 galibiyeti sonlanan mücadelenin maç öncesi.

TFF tarafından belirlenecek esaslar çerçevesinde Süper Lig Müsabakaları sonunda birinci olacak kulübe şampiyonluk kupası verilir.
Kupanın tasarımına ve üretimine TFF karar verir.Bu nedenle düzeni değişebilir.
Kupa töreni organizasyonu TFF tarafından yapılır. Kulüpler TFF’nin belirleyeceği organizasyon kurallarına uymak ve Kupa törenine katılmak zorundadırlar.^[15]

Madalyalar [değiştir]

Süper Lig Müsabakaları sonunda birinci olan kulübün futbolcu, teknik heyet ve yöneticilerine, bu başarılarını simgeleyen toplam 50 adet olmak üzere birer madalya verilir.^[16]

Sponsorluk [değiştir]

Süper Lig'in sponsoru Turkcell'dir. Turkcell Süper Lig'le beraber 2007-08 sezonunda 10 takımın'da ana sponsoruydu. 2008-09 sezonunda da şampiyon olmuş dört kulüp ve İstanbul Büyükşehir Belediyespor hariç diğer takımlara ana sponsor olması bekleniyor. Süper Lig'in 2008-09 sezonu sponsorları:

Ana Sponsor: Turkcell
Teknik Sponsor: Nike
Yayıncı Kuruluş: Digiturk

Yayın hakları [değiştir]

Televizyon yayınları [değiştir]

19 Mayıs 2007 tarihli Galatasaray SK ve Fenerbahçe SK maçı ve Fenerbahçe SK'nın 2-1 galibiyeti ile sonlanan maçın son dakikaları.

2008 - 2009 Sezonunda oynanan Özel ve Resmi Futbol Müsabakaları’ndan; Turkcell Süper Lig müsabakaları yalnız TFF ile sözleşme imzalamış olan yayıncı kuruluş tarafından UEFA ve Yayın Talimatı hükümlerine uygun olarak televizyondan yayınlanabilmektedir.

TFF’nin kulüpler adına ve hesabına yayın sözleşmesi imzaladığı kuruluşların en iyi şartlarda yayın yapabilmesi için gerekli ortamın sağlanması ev sahibi kulübün sorumluğundadır. Talimat ve bu statü ekinde belirlenen esaslara uygun olarak yapılacak yayına ilişkin hazırlıkların ve/veya yayının yapılmasının engellenmesi, yayının kısıtlanması ve/veya yayının devamına engel olunması halinde ev sahibi kulüp hakkında Futbol Disiplin Talimatı hükümleri uygulanır.^[17]

Radyo yayınları [değiştir]

2008 - 2009 sezonunda oynanan özel ve resmi Futbol Müsabakaları’ndan; Turkcell Süper Lig Müsabakaları yalnız TFF ile sözleşme imzalamış olan yayıncı kuruluş/kuruluşlar tarafından UEFA ve Yayın Talimatı hükümlerine uygun olarak radyodan yayınlanabilir.

Ev sahibi kulüpler yayıncı firmanın en uygun şekilde görev yapmasını sağlamakla yükümlüdür.^[18]

Resmi maç topu [değiştir]

Bu maddedeki veya maddenin bir bölümündeki bazı bilgilerin kaynağı belirtilmemiştir.
Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız.
Maddeye uygun bir biçimde kaynak ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Beşiktaş JK'nın futbol maçlarını oynadığı BJK İnönü Stadı'ndan bir maç anında taraftarların Türk bayraklı coşkusu.

Turkcell Süper Lig'in resmi topu, Nike Total 90 Omni'dir. Bu Nike Total 90 Omni topu 2008/2009 sezonu itibariyle üzerindeki Turkcell Süper Lig amblemi ile oynanmaktadır.

Nike Total 90 Omni'nin özellikleri: “Total 90 Omni” teknolojisi Futbolcular, topa hangi futbol zemininde vururlarsa vursunlar, bekledikleri tek şey vardır; o da her yönden eşit bir etki ve dokunuş. Total 90 Omni’nin yeni panel geometrisi tam da bu amaca hizmet etmek üzere tasarlandı. Geliştirilmiş altıgen ve beşgenlerin muhteşem birlikteliği neredeyse mükemmel bir top şekli yaratıyor. Patent almayı bekleyen tasarım, topun içerisindeki basıncı paneller arasında ve topun genelinde çok daha eşit bir şekilde dağıtıyor. Mühendisler bu tasarıma, ‘360 Dereceli Özel Vuruş Noktası’ adını veriyor. Bu tasarım sayesinde topa vurulduğu anda gideceği yön çok daha net bir şekilde tahmin edilebiliyor ve topla çok daha güçlü vuruşlar yapılabiliyor. Oyuncuların deyişiyle, bu tasarım sayesinde futbolcular topa güvenle yaklaşabiliyor.

Gitmesi istenen noktaya ulaşamayan şutlar ve paslar için Nike, aerodinamik mikro delikli eşsiz bir Poliüretan kaplama sunuyor. Aerodinamik tünel içerisinde geliştirilen bu kaplama sayesinde top daha hızlı savruluyor ve hedefe çok daha net bir şekilde varıyor.

Geliştirilmiş görünürlük: Tüm gözler topun üzerinde İyi bir futbolcunun, hızlı hareket eden futbolcularla dolu bir sahada, gözlerini hızla hareket eden topun üzerinden ayırmaması gerekir. İşte onları bu zorlu görevlerinde yalnız bırakmayan Total 90 Omni, performans grafikleri ve rengiyle anlık kararlar alma konusunda büyük bir görev üstleniyor. Total 90 Omni’nin etrafını çevreleyen yeni siyah asimetrik bant, topun dönmesiyle birlikte daha güçlü bir görüntüye sahip oluyor, topun saha üzerindeki yerini bulmayı, dönüş oranını, hızını ve yörüngesini her açıdan daha iyi tespit etmeyi sağlıyor. Böylece, baskının iyice arttığı zamanlarda hızlı futbolcuların hızlı kararlar almasına yardımcı oluyor.

Turkcell Süper Lig 2008-09 [değiştir]

Takım Şehir Kuruluş Ne Zamandır
Bu Ligde? Geçen Sezon^[19] Stadyum Kapasite Ağ Adresi

Ankaragücü Ankara 1910 1981-82 8. 19 Mayıs Stadyumu 19,209 MKE Ankaragücü

Ankaraspor Ankara 1978 2004-2005 10. Yenikent ASAŞ Stadyumu 20,000 Ankaraspor AŞ

Antalyaspor Antalya 1966 2008-2009 Bank Asya 1. Lig 2. Antalya Atatürk Stadyumu 12,000 Antalya SK

Beşiktaş İstanbul 1903 1959 3. BJK İnönü Stadı 32.145 Beşiktaş JK

Bursaspor Bursa 1963 2006-2007 13. Bursa Atatürk Stadyumu 20.000 Bursa SK

Denizlispor Denizli 1966 1999-2000 7. Denizli Atatürk Stadyumu 15,459 Denizli SK

Eskişehirspor Eskişehir 1965 2008-2009 Bank Asya 1. Lig 4.
ve Ekstra Play-off Şampiyonu Eskişehir Atatürk Stadı 18,608 Eskişehir SK

Fenerbahçe İstanbul 1907 1959 2. Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu 50,509 Fenerbahçe SK

Galatasaray İstanbul 1905 1959 1. Ali Sami Yen Stadyumu 25,000 Galatasaray SK

Gaziantepspor Gaziantep 1969 1990-1991 9. Kamil Ocak Stadyumu 14,325 Gaziantep SK

Gençlerbirliği Ankara 1923 1989-1990 15. 19 Mayıs Stadyumu 19,209 Gençlerbirliği SK

Hacettepe Ankara 2003 2007-2008 11. 19 Mayıs Stadyumu 19,209 Hacettepe SK

İstanbul Büyükşehir Belediyespor İstanbul 1990 2007-2008 12. Atatürk Olimpiyat Stadyumu 82.000 İstanbul Büyükşehir Belediyesi SK

Kayserispor Kayseri 1937 2004-2005 5. Kayseri Atatürk Stadyumu 25,918 Kayseri SK

Kocaelispor Kocaeli 1966 2008-2009 Bank Asya 1. Lig 1. İzmit İsmetpaşa Stadı 16,500 Kocaeli SK

Konyaspor Konya 1981 2003-2004 14. Konya Atatürk Stadyumu 22,559 Konya SK

Sivasspor Sivas 1967 2005-2006 4. Sivas 4 Eylül Stadyumu 11,500 Sivas SK

Trabzonspor Trabzon 1967 1974-1975 6. Hüseyin Avni Aker Stadyumu 25,000 Trabzon SK

İstatistikler [değiştir]

Şampiyonluklar [değiştir]

16 Mart 2008 tarihinde Beşiktaş JK ile Trabzonspor Kulübü arasında oynanan ve Beşiktaş JK'nın 3-0 galibiyeti ile biten Turkcell Süper Lig maçı.

Süper Lig bugüne kadarki tarihinde 4 farklı şampiyon görmüş, şampiyonluklar Beşiktaş JK, Fenerbahçe SK, Galatasaray SK ve Trabzonspor Kulübü tarafından paylaşılmıştır. Fenerbahçe SK ve Galatasaray SK 17, Beşiktaş 12 ve Trabzonspor'da 6 şampiyonluk yaşamıştır.

Bu takımlar arasından en iyi performans ise Trabzonspor'dan gelmiştir. Trabzonspor, 1975 - 1976 ve 1983 - 1984 sezonları arasında 6 şampiyonluk 3 ikincilik yaşamış ve bu 9 sezonda gösterdiği performansa hiçbir takım ulaşamamıştır.^[20]

Bu dört takım dışında şampiyonluğa en çok yaklaşan takım ise Eskişehirspor Kulübü olmuştur. Eskişehirspor, 1969 - 1975 yılları arasında 3 ikincilik, 2 üçüncülük ve 3 kez de dördüncülük ünvanlarına sahip olmuştur.^[21] Eskişehirspor, 1969 ^[22] ve 1972 ^[23] yıllarında elde ettiği ikinciliklerde şampiyonun 3 puan gerisinde kalmış ve şampiyonluk ünvanına sahip olamamıştır. Eskişehirspor dışında ise, Adanaspor Kulübü 1980 - 1981 sezonunda ikincilik elde etmiştir ^[24].

Anadolu takımlarının başarıları [değiştir]

Eskişehirspor'un 3 ikinciliği, 2 üçüncülüğü ve 3 dördüncülüğü,
Adanaspor'un 1980/81 sezonundaki ikinciliği,
Kocaelispor'un 1992/1993 sezonunda ilk yarıyı lider tamamlaması, liderliğini 4 hafta daha sürdürmesi,^[25] ve sezon sonunda 4. olması^[26]
Manisaspor'un 2006/07 sezonunda ligi 6.-11. haftalar arası lider götürmesi^[27],
Sivasspor'un 2007/08 sezonda ilk yarıyı lider tamamlaması^[28] ve ligi averajla 4. sırada tamamlamıştır^[29].

Lige Katılımlar [değiştir]

1959'dan bu yana kadar lige katılan takımlar. Bu listeye 2008/2009 sezonu dahil edilmiştir.

51 sezon: Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray

46 sezon: Ankaragücü

41 sezon: Altay

40 sezon: Bursaspor

37 sezon: Gençlerbirliği

35 sezon: Trabzonspor

29 sezon: Samsunspor

25 sezon: Göztepe

23 sezon: İstanbulspor, Eskişehirspor, Gaziantepspor

21 sezon: Adanaspor

20 sezon: Boluspor, Kocaelispor

18 sezon: Denizlispor

17 sezon: Adanademir SK

16 sezon: Karşıyaka

14 sezon: Vefa SK, Zonguldakspor, Antalyaspor

13 sezon: Ankara Demirspor, Sarıyer, Çaykur Rizespor

12 sezon: Türk Telekomspor(PTT)

11 sezon: Sakaryaspor, Malatyaspor, Mersin İdman Yurdu, Kayseri Erciyesspor, Konyaspor

10 sezon: Altınordu, Diyarbakırspor, Etimesgut Şekerspor, İzmirspor

9 sezon: Feriköy, Orduspor

8 sezon: Beykozspor, Keçiörengücü (Hacettepe)

6 sezon: Fatih Karagümrük, Giresunspor, Kasımpaşa

5 sezon: Vanspor, Zeytinburnuspor, Kayserispor, Ankaraspor

4 sezon: Sivasspor

3 sezon: Aydınspor, Bakırköyspor, Çanakkale Dardanelspor, Erzurumspor, Karabükspor, Manisaspor

2 sezon: Akçaabat Sebatspor, Alibeyköyspor (Adalet), Beyoğluspor, Elazığspor, Yeşildirek, Yimpaş Yozgatspor, Hacettepe, İstanbul Büyükşehir Belediyespor

1 sezon: Balıkesirspor, Kahramanmaraşspor, Kırıkkalespor, Petrolofisi, Siirtspor^[30]

Türkiye Birinci Futbol Liginde İlkler ve Enler [değiştir]

Ana madde: Türkiye Birinci Futbol Liginde İlkler ve Enler^[31]^[32]^[33]^[34]

Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde ilk gol 21 Şubat 1959 tarihinde İzmirsporlu Özcan Altuğ tarafından atıldı.Aynı zamanda ilk gol de Beykozspor kalecisi Sıtkı tarafından yenildi ve İlk gol kararını da hakem Osman Yeşeren verdi (İzmirspor: 2 - Beykoz:1).
Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde ilk penaltı golü 15 Mart 1959 tarihinde Lefter Küçükandonyadis tarafından atılmıştır.
Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde en uzun sezon 42 hafta oynanan 1962-63 sezonu.
Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde en gollü beraberlikler 4 - 4 lük sonuçlarla 1967/68'de Beşiktaş - Galatasaray, 1982/83'de Fenerbahçe - Galatasaray 1995/96'da Samsunspor - İstanbulspor, 2000/01'de Adanaspor - Kocaelispor, 2001/02'de Gençlerbirliği - Diyarbakırspor, Kocaelispor - Ankaragücü, 2006/07'de Beşiktaş - Antalyaspor,Kayserispor-Antalyaspor ve 2007-08'de Kayserispor - Gaziantepspor maçlarında alındı.
Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde en uzun süre ligde yer alan takımlar,Üç büyüklerle beraber (50 sezon), Ankaragücü (46 sezon), Üç kez küme düşmesine karşın Altay (41 sezon),Bursaspor (40 sezon), Gençlerbirliği ise (37 sezon).
Malatyaspor 1. ligde oynadığı 6 sezon içinde 10 galibiyetin altına hiç düşmezken, dört büyükler dışında bir sezonda 20 galibiyet sınırına ulaşan takımlar ise 1988/89 sezonunda 21 galibiyet alan Sarıyer, 2000/01 sezonunda 20 galibiyetle Gaziantepspor ve 2007/08 senonunda 22 galibiyet alan Sivasspor.